Konia (tur. Konya) to jedno z najstarszych i najważniejszych miast Anatolii, położone na południowym zachodzie Turcji, będące przez wieki ważnym centrum kultury, religii i handlu.

Miasto leży na rozległej równinie i już od starożytności odgrywało istotną rolę jako punkt na szlakach karawanowych łączących Wschód i Zachód. W czasach starożytnych nosiło nazwę Ikonion i było zamieszkiwane przez Luwijczyków, Frygijczyków, a następnie Greków i Rzymian. W okresie bizantyjskim miasto pozostawało ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa, a jego rozwój nabrał nowej dynamiki po przybyciu Turków Seldżuckich w XI wieku. Za czasów Seldżuków Konia stała się stolicą Sułtanatu Rumu i osiągnęła szczyt swojego rozwoju politycznego, kulturalnego i religijnego. W XIII wieku Konia przyciągała wybitnych uczonych, artystów i duchowych mistrzów, stając się sercem duchowego renesansu islamu w Anatolii. To właśnie tutaj, w 1228 roku, osiedlił się Mevlana Dżalal ad-Din Rumi wraz ze swoją rodziną, uciekając z rodzinnego Balchu przed najazdem Mongołów. Konia stała się dla Rumiego miejscem duchowej przemiany, intensywnego nauczania i poetyckiej inspiracji. Właśnie w Konyi doszło do jego przełomowego spotkania z Szamsem z Tabrizu, które zapoczątkowało nowy etap w jego życiu i twórczości. Po zniknięciu Szamsa, Rumi pogrążył się w mistycznej kontemplacji, a Konia stała się przestrzenią jego duchowej ekspresji i poetyckiego uniesienia. Miasto było świadkiem powstania największych dzieł Rumiego, w tym „Masnawi” i „Dīwān-e Szams-e Tabrīzī”. Po śmierci Mevlany w 1273 roku, w Konyi wzniesiono jego mauzoleum, które dziś jest jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych w świecie muzułmańskim. Grobowiec Mevlany, z charakterystyczną zieloną kopułą, jest dziś częścią Muzeum Mevlany, które odwiedzają miliony turystów i wyznawców sufizmu rocznie. W kompleksie znajdują się również cele derwiszów, sala sema, biblioteka, rękopisy oraz relikwie związane z Mevlaną i jego uczniami. Każdego roku, w grudniu, Konia staje się miejscem międzynarodowych uroczystości Şeb-i Arus, upamiętniających noc zaślubin Rumiego z Bogiem. Wydarzenie to obejmuje koncerty, przedstawienia, pokazy sema oraz konferencje duchowe, przyciągając mistyków i artystów z całego świata. Konia zachowała wiele przykładów architektury seldżuckiej, w tym meczety, medresy i grobowce z XIII wieku. Szczególnie wyróżnia się Meczet Alaeddina, którego budowa rozpoczęła się w XII wieku, oraz Ince Minareli Medrese, znana z bogato zdobionej fasady. Miasto pozostaje ważnym ośrodkiem akademickim – znajduje się tu m.in. Uniwersytet Selçuk, kontynuujący tradycje naukowe regionu. Choć Konia uchodzi dziś za jedno z bardziej konserwatywnych miast Turcji, jej duchowe dziedzictwo przyciąga osoby poszukujące głębszych sensów i uniwersalnej duchowości. Wizerunek Mevlany widoczny jest w wielu miejscach – od placów miejskich, przez restauracje i sklepy z pamiątkami, aż po instytucje kultury. Zakon wirujących derwiszów Mevlevi, powstały po śmierci Rumiego, miał swoją główną siedzibę właśnie w Konyi i do dziś jego obecność jest tu odczuwalna. Tradycja sema, czyli tanecznej medytacji derwiszów, została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO i stanowi istotny element tożsamości miasta. Konia to także centrum kulinarne – znane są tutejsze potrawy, takie jak etli ekmek (mięsny placek) czy bamya (zupa z piżmianem). Miasto łączy przeszłość z teraźniejszością, a jego rytm wyznaczają zarówno nowoczesne tramwaje, jak i modlitwy dochodzące z zabytkowych minaretów. Mieszkańcy Konyi często odwołują się do dziedzictwa Mevlany jako fundamentu lokalnej tożsamości i duchowej dumy. Konia stanowi także bramę do innych miejsc związanych z sufizmem, takich jak Karaman czy Aksaray. W mieście działają liczne fundacje, instytuty i centra badań nad sufizmem, a także ośrodki dialogu międzykulturowego. Wizerunek Mevlany często wykorzystywany jest również w turystyce i promocji regionu, symbolizując pokój, miłość i duchową głębię. Dzięki swojej historii, zabytkom i związkowi z Rumi, Konia pozostaje jednym z najważniejszych duchowych centrów nie tylko w Turcji, ale w całym świecie muzułmańskim.