Międzynarodowy Festiwal Opery i Baletu w Aspendos to jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń kulturalnych w Turcji, które corocznie odbywa się w antycznym teatrze rzymskim w mieście

Aspendos, niedaleko Antalii. Teatr ten, wybudowany w II wieku n.e. za panowania cesarza Marka Aureliusza, uchodzi za najlepiej zachowany amfiteatr starożytności i oferuje wyjątkową akustykę oraz monumentalne tło dla spektakli operowych i baletowych. Festiwal został zainaugurowany w 1994 roku i od tego czasu zyskał renomę międzynarodową, przyciągając artystów, reżyserów i zespoły z całego świata. W repertuarze regularnie pojawiają się klasyczne dzieła operowe takie jak „La traviata”, „Carmen”, „Tosca” czy „Turandot”, a także balety jak „Jezioro łabędzie”, „Don Kichot” czy „Giselle”. Spektakle odbywają się pod gołym niebem, co nadaje wydarzeniu wyjątkową atmosferę – widzowie siedzą na kamiennych ławach, często z poduszkami i lekkim pledem, otoczeni zapachem śródziemnomorskiej roślinności i dźwiękami cykad. Widzowie podziwiają nie tylko kunszt wykonawców, lecz także piękno zabytkowej scenografii, w której światło zachodzącego słońca spotyka się z antyczną architekturą. Festiwal organizowany jest przez Turecką Operę Państwową i Balet oraz Ministerstwo Kultury i Turystyki Turcji, które wspierają rozwój sztuk scenicznych i promocję dziedzictwa kulturowego regionu. Wydarzenie ma charakter otwarty – bilety dostępne są zarówno dla lokalnej publiczności, jak i dla zagranicznych turystów, co czyni je atrakcyjnym elementem oferty kulturalnej regionu Antalyi. Artyści występujący w Aspendos często pochodzą z prestiżowych teatrów operowych z Wiednia, Mediolanu, Moskwy czy Berlina, co podnosi rangę festiwalu na arenie międzynarodowej. Cechą szczególną wydarzenia jest jego dialog z historią – nowoczesna interpretacja klasycznych dzieł odbywa się w przestrzeni liczącej niemal dwa tysiące lat. Teatr w Aspendos może pomieścić około 15 tysięcy widzów, choć na czas festiwalu wykorzystuje się część jego pojemności z uwagi na względy bezpieczeństwa i komfortu. Festiwal trwa zazwyczaj od połowy września do początku października, korzystając z łagodnych temperatur i niewielkiego ryzyka opadów. W 2025 roku przypada 32. edycja festiwalu, podczas której zaprezentowane zostaną m.in. „Don Kichot”, „Jezioro łabędzie”, „La traviata”, „Tosca” i „Turandot”. Wydarzenie odbywa się w ramach promocji „turystyki kulturowej” i przyciąga nie tylko melomanów, ale również miłośników historii, architektury i sztuki. Dla wielu uczestników samo przebywanie w antycznym teatrze i oglądanie spektaklu w świetle gwiazd to przeżycie o charakterze niemal mistycznym. Organizatorzy dbają o logistykę – na miejscu funkcjonuje system transportu zbiorowego z pobliskich kurortów oraz punkty gastronomiczne i informacyjne. Festiwal sprzyja również integracji lokalnej społeczności – angażowani są lokalni wolontariusze, młodzi artyści i studenci akademii muzycznych. Dla tureckich artystów udział w festiwalu jest prestiżem i okazją do występów przed międzynarodową publicznością. Impreza odgrywa istotną rolę w ochronie i popularyzacji dziedzictwa kulturowego regionu Pamfilii, w którym leży Aspendos. W ostatnich latach pojawiły się również projekcje audiowizualne, mappingi sceniczne oraz elementy choreografii nowoczesnej, łączące klasykę z innowacją. Festiwal jest też przedmiotem zainteresowania badaczy kultury i turystyki, jako przykład udanej symbiozy dziedzictwa materialnego i sztuki żywej. Pomimo upływu wieków, teatr w Aspendos wciąż wypełnia się emocjami, muzyką i ludzkimi głosami, jakby nigdy nie przestał żyć. Wydarzenie dokumentowane jest przez media krajowe i zagraniczne, a jego relacje trafiają do odbiorców w wielu krajach Europy i Azji. Festiwal ma również wymiar edukacyjny – często organizowane są prelekcje, warsztaty i spotkania z artystami. Z roku na rok rośnie jego popularność, co przekłada się na rozwój infrastruktury turystycznej w regionie. Międzynarodowy Festiwal Opery i Baletu w Aspendos stanowi dziś jeden z filarów kulturalnej tożsamości Turcji i przykład, jak starożytna przestrzeń może służyć nowoczesnej sztuce.