Luksor to miasto w południowym Egipcie, położone na wschodnim brzegu Nilu, w miejscu starożytnych Teb. Starożytne Teby były stolicą Egiptu

w okresie Średniego i Nowego Państwa. Luksor uchodzi za jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych świata. Miasto jest podzielone przez Nil na dwie części: wschodnią – związaną z życiem, oraz zachodnią – związaną z kultem zmarłych. Po stronie wschodniej znajdują się Świątynia Luksorska i kompleks świątyń w Karnaku. Świątynia w Karnaku była przez ponad dwa tysiące lat głównym centrum kultu boga Amona. Świątynia Luksorska, zbudowana przez Amenhotepa III i Ramzesa II, była miejscem rytuałów koronacyjnych. Obydwa kompleksy połączone były aleją sfinksów liczącą ok. 2,7 km długości.

Po stronie zachodniej znajdują się słynne nekropole: Dolina Królów, Dolina Królowych oraz grobowce szlachty i kapłanów. W Dolinie Królów spoczywają m.in. Tutenchamon, Seti I, Ramzes II i Totmes III. Dolina Królowych to miejsce pochówku królowych, księżniczek i książąt okresu Nowego Państwa. W Deir el-Bahari znajduje się świątynia grobowa królowej Hatszepsut, jedno z arcydzieł egipskiej architektury sakralnej. W rejonie zachodniego Luksoru znajdują się także monumentalne posągi Memnona, będące pozostałością świątyni Amenhotepa III. Świątynie milionów lat Ramzesa II i Ramzesa III również znajdują się w tej części Teb Zachodnich.

Miasto odgrywało kluczową rolę w egipskiej religii – uznawane było za centrum kultu Amona-Re. Każdego roku organizowano święto Opet, podczas którego posągi bóstw przenoszono procesyjnie z Karnaku do Luksoru. Luksor był także ważnym ośrodkiem administracyjnym i wojskowym w czasach XVIII dynastii. Po okresie świetności znaczenie miasta zaczęło słabnąć, szczególnie po przeniesieniu stolicy do Tanis. W okresie grecko-rzymskim świątynie były częściowo przebudowywane i wykorzystywane przez nowe religie. W czasach chrześcijańskich wiele obiektów przekształcono w kościoły, a w islamskich – w meczety.

Współczesny Luksor jest jednym z głównych ośrodków turystyki w Egipcie. Miasto posiada międzynarodowe lotnisko, liczne hotele i infrastrukturę obsługującą ruch turystyczny. Znajduje się tu Luksorskie Muzeum Archeologiczne z unikatowymi eksponatami z epoki Nowego Państwa. Drugim ważnym obiektem muzealnym jest Muzeum Mumifikacji, prezentujące techniki balsamowania i rytuały pogrzebowe. Luksor jest także centrum badań archeologicznych prowadzonych przez zespoły z całego świata. Znaleziska z Luksoru dostarczają cennych informacji o religii, polityce, sztuce i życiu codziennym starożytnych Egipcjan. Zabytki miasta zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1979 roku. W 2021 roku odbyła się uroczysta parada z okazji ponownego otwarcia alei sfinksów, transmitowana na cały świat. Luksor pozostaje nie tylko świadectwem wielkości cywilizacji egipskiej, ale i miejscem żywej pamięci kulturowej.