Thomas Edward Lawrence, znany jako Lawrence z Arabii, był brytyjskim archeologiem, oficerem wywiadu, pisarzem i dyplomatą. Urodził się 16 sierpnia 1888 roku

w Walii jako nieślubny syn arystokraty sir Thomasa Chapmana i guwernantki Sarah Junner. Studiował historię i archeologię na Uniwersytecie Oksfordzkim, specjalizując się w kulturze Bliskiego Wschodu. Przed I wojną światową uczestniczył w wykopaliskach archeologicznych na terenie dzisiejszej Syrii i Turcji. Płynnie posługiwał się arabskim i znał kulturę ludów pustyni, co okazało się kluczowe podczas jego późniejszej działalności wojskowej.

W czasie I wojny światowej został wcielony do brytyjskiego wywiadu wojskowego i oddelegowany na Bliski Wschód. Odegrał istotną rolę w tzw. arabskim powstaniu przeciwko Imperium Osmańskiemu w latach 1916–1918. Współpracował z emirem Fajsalem, późniejszym królem Iraku, organizując działania partyzanckie przeciwko Turkom. Lawrence zdobył sławę dzięki brawurowym operacjom, takim jak zdobycie Akaby w 1917 roku. Przemierzał pustynię na wielbłądzie, ubierał się jak beduin i był akceptowany przez arabskich przywódców jako jeden z nich.

Zyskał przydomek „Lawrence z Arabii”, który ugruntował się dzięki reportażom i legendom tworzonym przez korespondentów wojennych. Był orędownikiem niepodległości Arabów i krytykował politykę Wielkiej Brytanii, która po wojnie złamała wiele złożonych obietnic. Po zakończeniu wojny brał udział w konferencji pokojowej w Wersalu jako doradca Fajsala. Rozczarowany polityką imperiów, wycofał się z życia publicznego i przez kilka lat służył incognito w wojsku pod przybranym nazwiskiem. Napisał książkę Siedem filarów mądrości, będącą zarówno pamiętnikiem wojennym, jak i dziełem literackim.

Książka została wydana w 1926 roku i zyskała uznanie jako jedno z najważniejszych dzieł literatury wojennej XX wieku. Lawrence był człowiekiem o skomplikowanej osobowości – samotnikiem, perfekcjonistą, człowiekiem honoru i wewnętrznych sprzeczności. Cierpiał na stany depresyjne i przejawiał skłonności do autodestrukcji, czego wyrazem była jego rezygnacja z kariery politycznej. Fascynacja jego postacią doprowadziła do powstania licznych publikacji, biografii i filmów, w tym słynnego filmu „Lawrence z Arabii” z 1962 roku, w reżyserii Davida Leana. Film ten zdobył 7 Oscarów i uczynił z Lawrenca ikonę kultury popularnej.

Lawrence zginął tragicznie w wypadku motocyklowym 19 maja 1935 roku w Dorset w Anglii, mając zaledwie 46 lat. Jego śmierć była szeroko komentowana, a nawet owiana teoriami spiskowymi. Został pochowany na cmentarzu w Moreton, a jego grób stał się miejscem pielgrzymek. Do dziś budzi kontrowersje jako postać balansująca między bohaterstwem a manipulacją, między rzeczywistością a legendą. Jego życie i działalność miały ogromny wpływ na kształtowanie się powojennego Bliskiego Wschodu. Lawrence pozostaje jednym z najbardziej enigmatycznych i wpływowych Brytyjczyków XX wieku.

Współcześnie uznawany jest za pioniera nowoczesnej wojny partyzanckiej i mistrza psychologii wojskowej. Jego postać analizowana jest w kontekście geopolityki, kolonializmu, tożsamości kulturowej i gender studies. Archiwa poświęcone jego działalności przechowywane są m.in. w Bodleian Library w Oksfordzie. Lawrence symbolizuje nie tylko romantyzm pustyni, ale i dramatyczne napięcie między ideałami a polityką imperiów. Jego spuścizna inspiruje do dziś – zarówno historyków, jak i artystów, strategów wojskowych oraz pisarzy.