Nikozja (Nicosia, po grecku Λευκωσία – Lefkosía) to stolica i największe miasto Cypru, a zarazem jedno z najciekawszych miast na świecie pod względem politycznym i historycznym.

Jest jedyną stolicą Europy podzieloną murem – tzw. Zieloną Linią (Green Line), która oddziela Republikę Cypryjską od Tureckiej Republiki Cypru Północnego. Linia demarkacyjna przebiega przez samo centrum miasta, dzieląc je na część południową (grecką) i północną (turecką).

Pomimo podziału, Nikozja tętni życiem i jest sercem administracyjnym, gospodarczym oraz kulturalnym wyspy. Miasto ma długą historię sięgającą czasów starożytnych – pierwotnie nosiło nazwę Ledra i było jednym z 12 miast-państw cypryjskich. W średniowieczu, zwłaszcza za panowania dynastii Lusignanów i Wenecjan, zyskało na znaczeniu jako stolica wyspy.

Ślady tej bogatej przeszłości widoczne są w licznych zabytkach, takich jak gotycka katedra św. Jana, mury weneckie w kształcie gwiazdy czy pałac arcybiskupi. W sercu miasta znajduje się Leiki Geitonia – odrestaurowana dzielnica z brukowanymi uliczkami, tradycyjnymi domami i rzemieślniczymi sklepikami. Z kolei w północnej części można zwiedzić meczet Selimiye, dawną gotycką katedrę św. Zofii, oraz karawanseraj Büyük Han, jedno z najpiękniejszych dzieł architektury osmańskiej na wyspie.

Nikozja to także centrum edukacyjne – znajduje się tu Uniwersytet Cypryjski, a także kilka uczelni w części północnej. Miasto łączy tradycję z nowoczesnością – zabytkowe budynki stoją obok współczesnych gmachów rządowych, centrów handlowych i kawiarni. Nikozja jest również siedzibą muzeów, w tym znakomitego Muzeum Cypru, które gromadzi bezcenne artefakty z prehistorii i starożytności.

Granica między dwiema częściami miasta może być przekroczona pieszo, m.in. na przejściu przy ulicy Ledra – symbolicznym miejscu spotkań i dialogu. Mimo politycznego podziału, coraz więcej inicjatyw kulturalnych i społecznych ma na celu zbliżenie mieszkańców obu społeczności. Miasto pełne jest kontrastów – grecki i turecki język, meczety i kościoły, aromat kawy po cypryjsku i muzyka obu tradycji.

Nikozja fascynuje podróżnych zainteresowanych historią, dyplomacją i życiem na styku kultur. Znajdziemy tu zarówno ślady krzyżowców, jak i wpływy osmańskie, kolonialne czy współczesne śródziemnomorskie. Mimo upływu wieków i napięć politycznych, Nikozja trwa – jako miasto-palimpsest, które wciąż pisze nowy rozdział swojej skomplikowanej tożsamości.